Bardzo często we Francji w środowisku zawodowym słyszymy o Conventions Collectives, co to właściwie oznacza?

Zwrot ten możemy rozumieć jako „Branżowe Układy zbiorowe”, które odgrywają zasadniczą rolę w określaniu
warunków pracy pracowników jak i zobowiązań pracodawców.

Układy zbiorowe są wynikiem negocjacji pomiędzy związkami zawodowymi reprezentowanymi przez pracowników a związkami reprezentującymi pracodawców danego sektora branżowego (np: hotelarskiego, bankowego, księgowego, metalurgicznego, ….).

Jest to pisemny dokument wiążący pracowników i pracodawców.

Określa zasady zawierania umów o pracę, innymi słowy układ taki to pisemne porozumienie, które dotyczy między innymi warunków zatrudnienia, szkoleń, bezpieczeństwa, gwarancji socjalnych, programów emerytalnych dla pracowników w danych branżach zawodowych.

Pracodawca jest zobowiązany do stosowania ich w zakładzie pracy, jak również pracownik nie może się ich zrzec.

W przypadku naruszenia zasad obowiązującego układu zbiorowego pracownik może wstąpić na
drogę sądową do Conseil de Prud’homme.

Układy zbiorowe są samodzielnymi źródłami prawa pracy, lecz to Kodeks Pracy wg Artykułu L.2221-1 oraz artykułu R. 2262-1 francuskiego Kodeksu Pracy regulują układy zbiorowe.

W hierarchii leżą one pomiędzy umową o pracę a Kodeksem Pracy.

Pierwszeństwo ma tekst wyższy w prawie pracy z zastrzeżeniem zasady uprzywilejowania, zgodnie z którą w przypadku konfliktu należy stosować formę korzystniejszą dla pracownika.

Rozporządzenie Macrona nr 2017-1385 z dnia 22 września 2017 roku odnoszące się do wzmocnienia układów zbiorowych przewiduje, że w pewnych dziedzinach układ zbiorowy ma pierwszeństwo przed przepisami kodeksu pracy, pod warunkiem przestrzegania przepisów porządku publicznego, od których nie można odstąpić na przykład w zakresie płatnych urlopów i czasu pracy, ustawa obowiązuje tylko w przypadku braku postanowień umów branżowych i zakładowych.

Układy zbiorowe obowiązują przez okres 5 lat, po czym tracą ważność. Może jednak się zdążyć ze są one zawarte na inny okres czasu lub na czas nieokreślony.

Układy zbiorowe powinny być udostępnione w miejscu pracy dla każdego pracownika. Kodeks Pracy przewiduje, ze pracodawca musi przekazać pracownikowi informację o układzie zbiorowym obowiązującym w momencie zatrudnienia.

Z układami zbiorowymi można zapoznać się również w serwisie online legifrance.fr, znajdziemy tam wszystkie obowiązujące układy zbiorowe. Istnieje ich około 650, największe czyli te które dotyczą największej liczby pracowników to układ Syntec (ok 780 tyś. pracowników), o transporcie drogowym oraz branży hotelarsko-gastronomicznej (około 600 tyś. pracowników).

Artykuł napisany przez Karolinę Widzyńską, doświadczoną kadrową współpracującą z MILLENIUS